NORMY ODZIEŻY ROBOCZEJ

Odzież robocza i ochronna

Jest to kategoria powszechnie stosowanych produktów przeznaczonych do ochrony osobistej, które zabezpieczają ciało pracownika przed skutkami częstych zagrożeń występujących na danym stanowisku. Kierując się zapisami dyrektywy 89/686/EWG dotyczącej wymogów bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników w zakresie stosowanych środków ochrony osobistej na stanowisku pracy, wprowadzono podział produktów na 3 kategorie bezpieczeństwa. Każda z nich różni się poziomem ryzyka na jakie może być narażony pracownik odpowiadający za wykonywanie konkretnych czynności. Poniżej znajdą Państwo szczegółowy opis kategorii:

Kategoria I – odzież ochronna chroniąca przed minimalnymi zagrożeniami.

Są to proste ubrania, a ich poziom skuteczności może ocenić sam użytkownik. Do tej grupy zalicza się odzież wcześniej zwaną roboczą oraz ubrania z impregnownych tkanin ochronnych (np. trudnopalnych, kwasoochronnych, pyłochłonnych), nie podlegające procedurze oceny zgodności przez jednostki notyfikowane. Kategoria I obejmuje najczęściej odzież chroniącą przed:

zabrudzeniami nieszkodliwymi dla zdrowia, np. środkami czystości o słabym działaniu, którego skutki są łatwo odwracalne (np. fartuchy robocze, kombinezony, ubrania drelichowe, koszule robocze),
uszkodzeniami mechanicznymi o powierzchownych skutkach,
zagrożeniami związanymi z gorącym czynnikiem o niewielkim stopniu zagrożenia (np. ubrania i fartuchy z tkanin niepalnych lub trudnopalnych),
czynnikami atmosferycznymi (np. odzież ocieplana, odzież przeciwdeszczowa).

Kategoria II – odzież chroniącą przed konkretnym czynnikiem, niezagrażającym życiu i niepowodującym poważnego i trwałego uszczerbku na zdrowiu pracownika. Do tej grupy zalicza się m.in.:

odzież chroniącą przed przecięciem (fartuchy antyprzecięciowe, odzież dla pracowników leśnych),
odzież dla spawaczy,
odzież dla pracowników narażonych na kontakt z silnymi substancjami chemicznymi (np. w galwanizerniach),
odzież ostrzegawcza (np. dla drogowców).

Kategoria III – wysoce specjalistyczna odzież ochronna chroniącą przed czynnikami mogącymi spowodować najgroźniejsze następstwa dla użytkownika, a których bezpośrednich skutków działania nie można zidentyfikować w odpowiednim czasie. Do tej grupy należą m.in.:

Odzież ochronna chroniąca przed niebezpiecznymi dla zdrowia substancjami i mieszaninami chemicznymi i biologicznymi - specjalistyczne kombinezony przeciwchemiczne, przeciwbiologiczne
odzież chroniąca przed promieniowaniem jonizującym,
odzież chroniąca przed płomieniem, temperaturą powyżej 100°C lub dużymi rozpryskami gorących substancji,
odzież chroniąca przed niskimi temperaturami – poniżej 50°C,
odzież przeznaczona do pracy pod wysokimi napięciami prądu elektrycznego
odzież chroniąca przed utonięciem - kamizelki ratunkowe (UE) 2016/425 ,
odzież chroniąca przed przecięciem przez przenośną pilarkę łańcuchową (UE) 2016/425,
odzież chroniąca przed strumieniem pod wysokim ciśnieniem (UE) 2016/425,
odziez cgroniaca przed ranami postrzałowymi lub pchnięciem nożem - kamizelki kuloodporne, kamizelki chroniące przed uderzeniem nożem, igłą lub kolcem (UE) 2016/425.

Odzież ochronna niezależnie od kategorii musi spełniać wymogi ustalone przez normę EN340 w zakresie znakowania. W wypadku posiadania specjalistycznych właściwości ochronnych, a więc zgodności z innymi normami, jest to zaznaczone przy pomocy piktogramów lub numerów norm.

Symbol Normy	Piktogram	Opis
EN 342		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed chłodem Jest to norma dotycząca zestawów odzieży oraz innych wyrobów odzieżowych chroniących przed zimnem. Określa szczegółowo właściwości odzieży chroniącej przed wpływem temperatury niższej niż -5°C. W tym przypadku mamy do czynienia z dwoma rodzajami ochron: - komplety odzieżowe - artykuły odzieżowe
EN 343		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed deszczem Norma ta dotyczy odzieży ochronnej, której zadaniem jest zabezpieczanie użytkownika przed wpływem trudnych warunków atmosferycznych, silnym wiatrem i zimnem powyżej -5°C. Symbol A określa odporność na przenikanie wody, a więc poziom nieprzemakalności odzieży. Symbol B określa paroprzepuszczalność pary wodnej, a więc poziom oddychalności odzieży. Symbol X określa odporność na przesiąkanie wody (skala od 1 do 3) Symbol Y określa opór pary wodnej (skala od 1 do 3)
EN 1149		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed elektrycznością statyczną Norma EN 1149-1 określa metody badania rezystywności powierzchniowej. Jej zadaniem jest ustalenie minimalnych wymogów elektrostatycznych oraz metod prób dla odzieży ochronnej, która rozprasza elektryczność statyczną w celu uniknięcia powstawania iskier niosących ze sobą ryzyko powstania pożaru. Wymogi te nie wystarczają jednak w sytuacjach, gdy mamy do czynienia z otoczeniem łatwopalnym, wzbogaconym w tlen, natomiast metoda badań nie może być wykorzystana w stosunku do tkanin z włóknami zawierającymi przewodzący rdzeń. Forma ta nie jest wykorzystywana również przy napięciach występujących w sieciach. Norma EN 1149-3 określa metody badań do pomiaru zaniku ładunku. Zawarte są w niej metody analizy procesu odpływu ładunku elektrostatycznego z powierzchni materiału. Techniki te wykorzystywane są w stosunku do wszelkich materiałów, łącznie z materiałami jednorodnymi i niejednorodnymi, a także tymi, które zawierają włókna przewodzące powierzchniowo i włókna z rdzeniem przewodzącym. Norma EN 1149-5 określa wymogi konstrukcyjne i materiałowe odzieży ochronnej. Zawarte są w niej wszelkie wymagania związanie ze sposobem oznakowania odzieży oraz treści instrukcji od producentów. Materiał jest klasyfikowany jako rozpraszający ładunek elektryczny w momencie gdy: t 50 < 4 s lub S > 0.2 t 50 - to czas połowicznego zaniku ładunku, który został wytworzony na materiale metodą indukcyjną. S - to współczynnik ekranowania. Rezystencja powierzchniowa jest mniejsza bądź równa 2.5 x 109 ? minimum po jednej stronie analizowanego materiału. Jeżeli mamy do czynienia z materiałami, które zawierają przędzę elektroprzewodzącą w postaci równoległych nitek bądź siatki, odległość pomiędzy nitkami elektroprzewodzącymi w jednym kierunku nie może przekraczać 10 mm dla poszczególnych elementów odzieży. W dokumencie tym określone są także wymogi związane z konstrukcją samej odzieży. Powinna ona pokrywać całe ciało w trakcie jej użytkowania, w tym zarówno w trakcie wykonywania standardowych czynności, jak i podczas schylania się. Dodatkowym zastrzeżeniem jest konieczność zapewnienia pełne swobody ruchów, nawet w pełnym zapięciu. Jeśli odzież wykonana jest z układu kilku tworzyw, materiał elektrostatyczny musi koniecznie stanowić jej zewnętrzną warstwę. Zapięcia wykonane z materiałów elektroprzewodzących, w tym między innymi guziki, zamki i zatrzaski mogą być zastosowane wyłącznie wtedy kiedy są przykryte materiałem antyelektrostatycznym. Producent tego rodzaju odzieży ma obowiązek dołączenia do wyrobu instrukcji o odpowiedniej treści określającej sposób jej użytkowania i wszelkie metody zachowania zasad bezpieczeństwa w strefach zagrożonych wybuchami lub w pobliżu materiałów łatwopalnych.
EN 381		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed poranieniem piłą łańcuchową
EN 13998		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed przekłuciem lub przecięciem
EN 1073-2		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed skażeniem substancjami radioaktywnymi Norma ta określa wszelkie wymogi oraz metody badań związane z niewentylowaną odzieżą odpowiedzialną za ochronę użytkownika przed cząstkami promieniotwórczymi.
EN 14126		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed niebezpiecznymi mikroorganizmami
EN 943-1 typ-1		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed gazami
EN 943-1 typ-2		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony nie przed gazami
EN 14605 typ-3		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed ciekłymi środkami chemicznymi pod ciśnieniem Typ 3
EN 14605 typ-4		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed aerozolami w płynie Typ 4 Dotyczy odzieży odpowiedzialnej za zabezpieczanie przed działaniem strumienia substancji chemicznej w postaci ciekłej. Powinna charakteryzować ją wysoka szczelność na przesiąkanie strumienia cieczy oraz przesiąkanie cieczy rozpylonej.
EN ISO 13982-1		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed chemikaliami w postaci cząstek stałych (pyłów) Typ 5
EN ISO 13034		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed częściowym opryskiem ciekłym roztworem chemicznym Typ 6 Norma ta określa wszelkie wymogi związane z odzieżą odpowiedzialną za ochronę w ograniczonym zakresie przed ciekłymi środkami chemicznymi
EN 14058		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed zimnem Określa wymogi związane z wyrobami chroniącymi przed chłodem. Zostały w niej opisane wszelkie wymogi oraz metody dokładnych analiz artykułów odzieżowych, w tym: kurtek, spodni, bezrękawników czy płaszczy odpowiadających za ochronę przed skutkami niskiej temperatury. Odzież ta przeznaczona jest do użytku w warunkach umiarkowanego zimna, a więc od -5°C wzwyż, w celu zabezpieczenia skóry i organizmu przed miejscowym wychłodzeniem. Są stosowane zarówno we wnętrzach, jak i na zewnątrz. Nie ma w tym przypadku obowiązku wykonywania odzieży z tkanin nieprzemakalnych lub wyróżniających się szczelnością na przesiąkanie wody.
EN 531 EN ISO 11612		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed gorącem oraz płomieniem Odzież ochronna, która jest zgodna z tą normą musi spełniać wymogi związane z rozprzestrzenianiem się płomienia (kod A1 i/lub A2) oraz minimum jeden wymóg związany z czynnikami gorącymi (kody od B do F) na poziomie 1 lub więcej. Cyfra przy kodzie literowym oznacza w praktyce poziom skuteczności zgodnie z EN ISO 11612:2008 Symbol A określa rozprzestrzenianie się płomienia Symbol B określa ciepło konwekcyjne (w skali od 1 do 5) Symbol C określa promieniowanie cieplne (w skali od 1 do 4) Symbol D określa rozpryski stopionego aluminium (w skali od 1 do 3) Symbol E określa rozpryski stopionego żelaza (w skali od 1 do 3) Symbol F określa odporność na ciepło kontaktowe
EN 533 EN ISO 14116		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed rozprzestrzenianiem się płomienia
EN ISO 11611		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony dla spawacza oraz zawodów pokrewnych Klasa 1 zapewnia ochronę przed mniej niebezpiecznymi technikami spawania oraz sytuacjami mogącymi doprowadzić do działania promieniowania cieplnego i rozprysków na niższym poziomie. Klasa 2 zapewnia ochronę przed bardziej niebezpiecznymi technikami spawania oraz sytuacjami, które mogą doprowadzić do działania promieniowania cieplnego i rozprysków na wyższym poziomie. Analiza rozprzestrzeniania się płomieni powinna być przeprowadzona zgodnie z wymogami normy EN ISO 15025, gdzie procedura A (kod A1) dotyczy zapaleń wewnętrznych, a procedura B (kod A2) dotyczy zapaleń krawędziowych.
EN 61482		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed kontaktem z łukiem elektrycznym
EN 61340		Norma odzieży roboczej dotycząca ochrony przed ładunkami elektrostatycznymi
EN 20471		Norma odzieży roboczej ostrzegawczej o wysokiej widoczności do użytku profesjonalnego Norma ta określa wymogi oraz metody badania. Znajdują się w niej wszelkie właściwości, którymi musi charakteryzować się odzież wykorzystywana do wzrokowego sygnalizowania obecności użytkownika, dzięki czemu możliwe jest jego szybkie wykrycie i zauważenie w niesprzyjających warunkach, jak również w każdych innych warunkach oświetleniowych w ciągu dnia i nocy oraz w świetle reflektorów pojazdów. Istnieją 3 klasy odzieży sygnalizacyjnej. Odzież ta koniecznie musi się składać z powierzchni materiału odblaskowego i materiału fluorescencyjnego. Dopuszcza się zastosowanie materiałów połączonych. Każda z trzech dostępnych klas ma inną powierzchnię minimalną wchodzącą w jej skład.